မၾကာေသးမီကအခ်ိန္မ်ားက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ တရားေရးရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တရားဥပေဒစိုိမုိးေရးကို ပိုမိုေကာင္းမြန္စြာ ခိုင္မာမႈရွိလာေစရန္ လုပ္ႏုိင္စြမ္းအားတည္ေဆာက္ျခင္းအေပၚ အသစ္တဖန္ျပန္လည္ စူးစိုက္လုပ္ေဆာင္လာျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆုိလိုႏိုင္ပါသည္။ မ်ားစြာေသာ အာ႐ံုစူးစုိက္မႈတုိ႕သည္ တရား႐ံုးမ်ား၊ ႏုိင္ငံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ဥပေဒ က်င့္သံုးေရး ေအဂ်င္စီမ်ား စသည္တုိ႕၏ အဆင့္ျမင့္အဆင့္ အဖြဲ႕အစည္းပိုင္းဆုိင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈအေပၚတြင္ မွန္ကန္စြာပင္ တည္ရွိေနပါသည္။
ဤသို႕ရွိလွ်က္ႏွင့္ပင္ တရားဥပေဒစုိးမိုးေရးဆုိသည္မွာ ေအာက္ေျခမွစတင္၍ အထက္ဆီသို႕ဟူေသာ ခ်ဥ္းကပ္ပံုမ်ိဳးကိုလည္း ေတာင္းဆုိပါသည္။ ဤသို႕ ခ်ဥ္းကပ္နည္းသည္ ပုိမုိက်ယ္ျပန္႕ေသာ ႏိုင္ငံသားမ်ား ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲမႈကိုျဖစ္ေစၿပီး တရားဥပေဒစိုးမုိးေရး ရရွိျဖစ္ထြန္းႏုိင္ေသာ ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခုကုိ ဖန္တီးႏုိင္ေစပါသည္။ သို႕ေသာ္ ဤကဲ့သို႕ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္ကို ေအာက္ေျခအဆင့္မွ ဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္မည့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ လုိအပ္ေသာ အသိပညာ စြမ္းရည္မ်ားႏွင့္ ကြန္ယက္မ်ား ပိုင္ဆိုင္ထားျခင္းမရွိပါ။
စီမံကိန္းလက္တြဲေဖာ္မ်ား
၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ဥေရာပသမဂၢ၏ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈျဖင့္ စတင္ခဲ့ေသာ ဤစီမံကိန္းသည္ တရားဥပေဒစိုမုိးေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားအတြက္ ကူညီေပးႏုိင္ရန္ ဦးတည္ရည္ရြယ္ခဲ့ပါသည္။ ထိုသို႕ကူညီေပးႏုိင္ရန္ ဥပေဒပညာရွင္ (၂၄)ဦး ကို အရပ္ဖက္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း (၃၀)ခန္႕ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေပးပါသည္။ ဤအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို တစ္ဖြဲ႕၏လုပ္ေဆာင္မႈကို ေနာက္တစ္ဖြဲ႕သို႕ အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ သတင္းေပးပို႕မႈ ျဖစ္ႏုိင္ေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ ျဖစ္ပါသည္။
ေလာကအလင္း လူမႈဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္အတူ နယ္ဘက္ေဒသ ေျခာက္ေနရာတြင္ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္း ကြန္ယက္မ်ား ပိုမုိအားေကာင္းလာေစရန္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါသည္။ ဘုိကေလး၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ စစ္ေတြ၊ ေတာင္ႀကီး၊ ကေလးႏွင့္ ထားဝယ္ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ျဖစ္ပါသည္။ တရားဥပေဒစနစ္ကို ပိုမိုေကာင္းမြန္စြာ အသံုးခ်ႏုိင္ရန္ ႏွင့္ သတ္မွတ္ေရြးခ်ယ္ထားေသာ အခြင့္အေရးပိုင္းဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား၏ တရားမွ်တေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုကို ပိုမုိျမႇင့္တင္ေပးေရးအတြက္ မူ၀ါဒတစ္ခုကို ေထာက္ခံအားေပးမႈ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ပိုမိုေကာင္းမြန္စြာ အသံုးခ်ႏုိင္ရန္အတြက္ ျဖစ္ပါသည္။
လုပ္ငန္းစဥ္
ေရွ႕ေနမ်ားဦးေဆာင္ေသာ ေလ့က်င့္ပညာေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း၊ တရားဥပေဒပိုင္းႏွင့္သက္ဆုိင္ရာ ေဒသဆုိင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ အႀကံေပးမႈမ်ားကို ျဖန္႕ေဝျခင္း၊ ေဒသခံ သက္ဆုိင္ပတ္သက္သူမ်ားႏွင့္ အေသးစား ေထာက္ပံ့ေငြမ်ားႏွင့္ လုပ္ကိုင္လ်က္ရွိေသာ စီမံကိန္းမ်ားမွ လူမ်ားႏွင့္ ပံုမွန္ေတြ႕ဆံုျခင္းတုိ႕မွတဆင့္ ဤစီမံကိန္းသည္ ေနရာေဒသတစ္ခုခ်င္းစီ၏ တရားေရးဆုိင္ရာကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲမႈအတုိင္းအတာ က်ယ္ျပန္႕လာေစရန္ ဦးတည္ႀကိဳးပမ္းပါသည္။ ဤသို႕ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ ၎ေဒသအတြက္ ကိုယ္ပိုင္ဦးေဆာင္ေျဖရွင္းမႈနည္းလမ္းမ်ား ရရွိေစၿပီး၊ အေျခခံလူတန္းစားအဆင့္မ်ားမွ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲျခင္းကို စြမ္းအားျမႇင့္တင္ေပးရာ ေရာက္ပါသည္။
ေဒသဆုိင္ရာ အေရးကိစၥမ်ားကို ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္ ေတြ႕ဆံုရန္ေနရာမွာ အေရးႀကီးပါသည္။ ၎အတြက္ ဤစီမံကိန္းသည္ၿဗိတိသွ်ေကာင္စီ၏ Millennium Centre မ်ားကိုအသံုးျပဳပါသည္။ ဥပေဒေရးရာ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ကြန္ယက္မ်ားသည္ သက္ဆုိင္ရာေဒသအတြက္ အေရးႀကီးဦးစားေပးကိစၥရပ္မ်ားကို ၎တုိ႕ဘာသာ ေရြးခ်ယ္ၾကပါသည္။ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚရွိ အဖြဲ႕မ်ားအတြက္ ဦးစားေပးကိစၥမွာ ငါးဖမ္းပါမစ္ကိုင္ေဆာင္ႏုိင္ခြင့္ ခုိင္မာမႈရေစေရးကို ဆုိလိုသက့ဲသို႕ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္မူ ေျမယာမွတ္ပံုတင္ျခင္း ကိစၥသည္ အဓိကစိုးရိမ္မႈျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
ဤစီမံကိန္းသည္ ျမန္မာႏုိင္ငံအႏွံ႕တြင္ရွိေသာ ဥပေဒပုိင္းႏွင့္ အခြင့္အေရးျမႇင့္တင္ေရး ကြန္ရက္မ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအၾကား ႀကီးမားေသာ ဆက္ႏြယ္ခ်ိတ္ဆက္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာအေနႏွင့္ ေဟာင္ေကာင္ႏွင့္ အိႏိၵယမွ ေရွ႕ေနမ်ားမွလည္း ပါ၀င္ခဲ့ၾကပါသည္။